اسلیو معده چیست؟نحوه انجام،مزایا،عوارض احتمالی و هزینه اسلیو معده

جراحی اسلیو معده به یک روش درمانی محبوب در میان بیماران مبتلا به چاقی مرضی که به دنبال کاهش وزن هستند، تبدیل شده است. در این روش با کمک یک جراحی ساده به شرایط ایده‌آل برای کاهش وزن فرد دست می‌یابند که البته دارای کمترین میزان عارضه‌ی بلندمدت احتمالی است. اسلیو معده یک روش جراحی است که با محدود کردن مصرف مواد‌غذایی منجر به کاهش وزن فرد می‌شود. در این روش که معمولاً با لاپاروسکوپی انجام می‌شود، جراح حدود ۷۵ درصد از معده را بر می‌دارد. در نهایت یک معده لوله‌ای شکل و شبیه آستین که می‌تواند مواد غذایی بسیار کمتری را درون خود جای دهد، باقی می‌ماند. این روش بیشتر در افراد دارای شاخص توده بدنی بالاتر از ۴۰ و مبتلا به چاقی گلابی شکل پیشنهاد می‌شود.
افراد فوق العاده چاق (افرادی که شاخص توده بدن بیشتر از ۴۵ دارند) باید در طول هر عمل جراحی تحت تأثیر خطرات احتمالی ناشی از بی‌هوشی طولانی مدت مانند جراحی بای پس معده که می‌تواند بیش از ۲ ساعت به طول انجامد و همچنین جراحی اثنی‌عشر که اغلب بیشتر از ۴ ساعت طول می‌کشد، قرار گیرند. بنابراین جراحان روش دیگری را پیش گرفتند تا با کمک آن این جراحی‌ها را به دو مرحله تقسیم کنند. در مرحله اول حجم معده را کاهش می‌دهند و در مرحله دوم که پس از یک سال انجام خواهد شد با توجه به میزان کاهش وزن فرد تصمیم به دور زدن بخشی از روده بگیرند. در مواردی که بیمار پس از یک سال میزان کافی وزن کم کرده باشد دیگر نیاز به جراحی دوم نخواهد بود. مطالعات نشان داده که تولید هورمون گرلین که در ایجاد احساس گرسنگی مؤثر است، به طور قابل توجهی در بیماران اسلیو معده کاهش می‌یابد. اعتقاد بر این است که منطقه‌ای از معده که در حین عمل جراحی اسلیو معده برداشته می‌شود، بخش اعظمی از هورمون گرلین را تولید می‌کند. با وجود این‌که بیماران بای پس معده نیز گرسنگی کمتری را تجربه می کنند، اما به نظر می‌رسد که این موضوع در بیماران اسلیو معده برجسته‌تر است.

نحوه انجام جراحی اسلیو معده چگونه است ؟

در اولین مراجعه از بیمار شرح حال شامل رژیم های غذایی، بیماری ها، داروها و عادات زندگی گرفته می شود.
قد و وزن دقیق و محاسبه ی BMI عامل تعیین کننده ای برای انتخاب نوع عمل است.
در بعضی موارد نیاز به انجام مشاوره ی روانپزشکی و قلب وجود دارد.
قبل از همه ی اعمال جراحی چاقی نیاز به آندوسکوپی و بررسی معده وجود دارد. آندوسکوپی معمولن تحت بیهوشی کوتاه مدت انجام می شود. هم چنین سونوگرافی کامل شکم و لگن و بررسی وضعیت کبد و مجاری صفراوی لازم است.
آزمایشات زیر نیز درخواست می شود:

CBC ESR
PT PTT
BuN Cr Na K Ca
FBS
Hb A1c
C-Peptid
(TG Chol (LDL,HDL
(AST ALT ALKp Bili (T,D
ALb
T3
T4
TSH
PTH
۱-۲۵ OH VIT D
VIT B12
U/A
برای خانم ها در سن باروری تست حاملگی هم اضافه می شود
BHCG
در این نوع جراحی ۸۰ درصد از بخش قابل ارتجاع معده شامل قسمتی از معده که هورمون گرلین که نقش بسزایی در ایجاد اشتها دارد جدا شده و قسمت باقی مانده با منگنه های تیتانیومی مخصوص و به کمک یک دستگاه ویژه جوش می‌خورد. جراحی اسلیو به خودی خود باعث ایجاد یا پیشرفت سرطان معده نمی‌شود، مگر اینکه فرد پیش از جراحی اسلیو، ضایعه سرطانی در معده یا عامل مستعد کننده دیگری داشته که پس از عمل نیز تشخیص داده نشده، باقی بماند و به پیشرفت خود ادامه دهد.
انجام آندوسکوپی پیش از اعمال جراحی معده بخصوص در بیماران با سابقه فامیل نزدیک سرطان (بخصوص سرطان معده) و نیز در نقاطی از دنیا که سرطان دستگاه گوارش و معده بیشتر دیده میشود، کمک کننده در تشخیص زود هنگام و اطمینان بخش است.
اسلیو به دلیل کاهش قابل توجه وزن، باعث پیشگیری از بروز خیلی از سرطان‌ها از جمله سرطان تخمدان نیز می‌شود.
بعد از جراحی اسلیو به مرور زمان در صورت عدم رعایت نکات تغذیه ای، امکان ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش حجم معده وجود دارد که با توجه به کاهش ۸۰ درصدی حجم حین عمل، این تغییر بسیار ناچیز است.

اسلیو معده

معایب و مضرات احتمالی عمل اسلیو معده

بعضی از عوارض عمل جراحی اسلیو مانند بسیاری از عمل های جراحی دیگر است مانند عفونت محل زخم، حساسیت به نخ بخیه و … که این عوارض ممکن است در هر عمل دیگری هم که لزوما ربطی به دستگاه گوارش یا چاقی ندارد، اتفاق بیفتد. البته این موارد با توجه به شیوه لاپاراسکوپیک و کوچک بودن محل برش ها احتمال بروز کمتری دارند و در صورت بروز نیز شدت عارضه خفیف تر خواهد بود.
عوارض دیگر مانند آمبولی، خونریزی و لیک یا نشت از محل جراحی تا حدودی قابل پیشگیری بوده و مختص اسلیو نیست و تا حدود زیادی هم به انجام مشاوره های قبل از عمل و وضعیت و میزان تحرک خود بیمار بستگی دارد.  جراحی اسلیو به خودی خود باعث ایجاد یا پیشرفت سرطان معده نمی شود مگر اینکه فرد پیش از جراحی اسلیو، ضایعه سرطانی در معده یا عامل مستعد کننده دیگری داشته که پس از عمل نیز تشخیص داده نشده باقی بماند و به پیشرفت خود ادامه دهد. علاوه بر این، اسلیو به دلیل کاهش قابل توجه وزن باعث پیشگیری از بروز خیلی از سرطان ها از جمله سرطان تخمدان نیز می شود.  علائمی مانند تهوع، سوزش معده، استفراغ و درد در ناحیه معده در دوره ای کوتاه (یک تا سه ماه) پس از عمل در افراد مختلف به میزان مختلف قابل مشاهده است. همانطور که گفته شد این علامت ها در یک دوره کوتاه پس از عمل وجود داشته و پس از مدتی رفع می شوند.  احتمال مرگ و میر ناشی از این عمل بسیار کم بوده و کمتر از نیم درصد است و از این نظر تفاوتی میان اسلیو با سایر عمل ها وجود ندارد و در واقع این عدد، ریسک طبیعی جراحی ها است.

مزایای عمل اسلیو معده

•  کاهش حجم معده
• نرمال بودن عملکرد معده
• انجام عمل به شیوه‌ی لاپاروسکوپی
• ساده بودن نسبی روش جراحی
• کوتاه بودن زمان جراحی
• کوتاه بودن مدت اقامت بیماران در بیمارستان
• عدم سوء جذب شدید و کمبود ویتامین
• عدم وجود جسم خارجی در معده مانند روش Banding

چه کسانی کاندید انجام عمل اسلیو معده هستند

انتخاب تکنیک عمل جراحی توسط تیم پزشکی و بر اساس مشاوره های قبل از عمل، معاینه ها و بررسی سبک زندگی شما پیش از عمل انتخاب می شود اما به طور کلی در افرادی که ریزه خواری شدید و اجتناب ناپذیر، وزن های بسیار بالا (بالای ۱۵۰ تا ۱۶۰ کیلو) و بیماری های متابولیک خاص و طولانی مثل دیابت دارند، اسلیو گزینه اول جراحی نیست.

مراقبت های بعد از عمل اسلیو معده

بیماران ۶-۲ هفته قبل از جراحی، تحت رژیم غذایی مشخص قرار می‌گیرند. این سبک از رژیم غذایی لوله گوارش و کبد بیمار را آماده برای جراحی می‌کند و همچنین فرد را برای پذیرش در تغییر شیوه زندگی و نوع رژیم غذایی در طول دوره درمان و پس از آن آماده می‌نماید. به همین لحاظ آمادگی۶ هفته‌ای بیشتر تأثیرگذار است.
-غذاهایی که در این دوره ۶-۲ هفته می‌بایستی بیمار از آن‌ها اجتناب کند یا بسیار محدود استفاده کند عبارتند از:
-دسرها و شیرینی‌جات
-غذاهای چرب
غذاهای سرخ شده
نوشابه‌های کربناته
الکل
فرآورده‌های شیری پرچرب
شکر و مواد قندی حاوی کربوهیدرات‌های ساده . (در طی این دوران بیماران به استفاده از مواد غذایی زیر توصیه می‌شوند: جو دو سر، ماست، پنیرهای جعبه‌ای کم چرب، میوه‌ها و سبزیجات تازه، گوشت‌های بدون چربی، سفیده پخته تخم مرغ (بدون زرده)، ژله‌های بدون شکر، غلات کامل و مکمل‌های پروتئینی.
استفاده از سه وعده غذایی کوچک حاوی پروتئین‌های مناسب که دو وعده آن حاوی مکمل‌های پروتئینی و یک وعده شامل سالادهای سبزیجات و یا میوه همراه با گوشت بدون چربی است، توصیه می‌گردد.
-بایستی وعده‌های غذایی در زمان مناسب استفاده شود.
-جویدن صحیح و مناسب غذا و استفاده فراوان از آب و اجتناب از نوشابه‌های کربناته و قهوه و همچنین عدم استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای گیاهی و سنتی یک هفته قبل از جراحی و عدم استفاده از هیچ ماده غذایی هشت ساعت قبل از جراحی از موارد قابل توصیه است.
بستری در بیمارستان بین ۳ تا ۴ روز
برگشت به فعالیت روزمره کمتر از ۱ هفته
بهبود کامل کمتر از ۲ هفته

رژیم غذایی در مرحله بعد از جراحی

مرحله اول – مایعات صاف شده

این مرحله بلافاصله پس از عمل آغاز می‌گردد. با وجودی که بیمار ممکن است حالت تهوع داشته باشد استفاده از مایعات بسیار کم و صاف شده جهت جلوگیری از دهیدراته شدن (کم آبی) بدن توصیه می‌گردد. استفاده از این مایعات تا ۴۸ ساعت ادامه می‌یابد. رژیم غذایی در این مرحله شامل:
آب، چای سبز، آب گوشت یا مرغ بدون چربی و صاف شده، نوشیدنی‌های یخی با شیرینی طبیعی (بدون افزدون شکر)، نوشابه‌های غیر کربناته و نوشابه‌های بدون کافئین؟!! (که در این زمینه هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز می‌باشد).
مایعات در حجم کم و به آهستگی باید مصرف شوند و قبل از احساس پری معده متوقف گردند.
دریافت مایعات فراوان از طریق (نی) می‌تواند منجر به افزایش حجم معده شود.

مرحله دوم – نوشیدنی‌های پروتئینه

در این مرحله که دو هفته پس از جراحی می‌باشد، بیمار هنوز قادر به دریافت غذاهای پوره و یا جامد نمی‌باشد لذا دریافت مایعات حاوی ۸۰-۶۰ گرم پروتئین روزانه توصیه می‌گردد. مایعات توصیه شده در این مرحله عبارتند از:
آب گوشت، چای سبز، آب، آب میوه‌ها و آب سبزیجات بدون نکتار، سوپ صاف شده، سوپ‌های حاوی کرم‌های کم چرب، شیر سویا، شیر سرشیر گرفته شده، ماست کم چرب، ژلاتین‌های بدون شکر و نوشیدنی‌های پروتئینه.

مرحله سوم – غذاهای پوره شده و نرم

این مرحله که ۸-۳ هفته پس از جراحی شروع می‌شود، استفاده از غذاهای کمکی کودکان و یا پوره و بسیار نرم توصیه می‌گردد. از مصرف غذاهای تکه تکه شده و یا کمی سفت خودداری ‌کنید، زیرا تکه‌های غذا در محل ورودی به ابتدای معده گیر کرده و منجر به دردهای شکمی و حالت تهوع و استفراغ می‌شوند.
در این دوره استفاده از غذاهایی که کاملاً نرم و آمیخته شده و بافت یکنواختی را دارند توصیه می‌گردد. مواد غذایی توصیه شده در این مرحله شامل:
گوشت ماکیان وگوشت قرمز کاملاً نرم و پوره شده، تن ماهی با مایونز کم چرب، پوره میوه‌ها و سبزیجات بدون پوست، پوره ماهی، مخلوط میوه‌های بدون پوست و پوره شده (موز، هلو و انبه)، سس سیب شیرین نشده و ماست.
استفاده از نوشیدنی‌های پروتئینه در بین سه وعده غذایی توصیه می‌گردد.

مرحله چهارم – غذاهای با بافت نرم

در این مرحله که ۱۲-۹ هفته پس از جراحی آغاز می‌شود، بیمار قادر به دریافت غذای نرم می‌باشد. در این مرحله توصیه می‌شود از افزودن شکر و چربی به رژیم غذایی خودداری گردد. مواد غذایی در این مرحله شامل:
پنیرهای جعبه‌ای کم چرب، بلغور جو دو سر، سبزیجات پخته و مخلوطی از سبزیجات نرم، پودینگ‌های بدون شکر، ماهی پخته بدون تیغ، خاگینه، کنسرو میوه‌ها، تکه‌های نرم میوه تازه، کنسرو سبزیجات، غلات در صورت تحمل، قطعات و تکه‌های ترد و نازک گوشت و جایگزین‌های گوشت (تخم مرغ و پنیر). هر وعده غذایی شامل تکه‌های کوچکی از غذاست که زمان مناسب هر وعده ۳۰ دقیقه بوده و فاصله بین وعده‌ها ۵-۴ ساعت می‌باشد و بدین ترتیب با تغییر یافتن شیوه دریافت غذا، فرد وارد مرحله جدیدی از زندگی خود می‌شود.

مرحله پنجم – رژیم غذایی نرمال یا معمولی

در این مرحله که ۴ ماه پس از جراحی اسلیو معده می‌باشد، بیمار تقریباً قادر به تحمل یک رژیم غذایی معمول و نرمال است و در آن استفاده از گوشت‌های بدون چربی، تخم مرغ آب پز، میوه، سبزیجات و غلات توصیه می‌گردد.
برنج، ماکارونی، پاستا یا نان ممکن است هنوز در این مرحله به خوبی تحمل نشوندکه به دلیل مقادیر بالای نشاسته می‌باشد و بهتر است که محدود شوند. در این دوره فرد می‌بایستی ۶-۵ بار در روز وعده‌های غذایی بسیار کوچک دریافت کند که این وعده‌های غذایی با رعایت فاصله زمانی مناسب و برنامه ریزی شده می‌باشد. کاهش وزن به این علت رخ می‌دهدکه بیمار نمی‌تواند مایعات و جامدات را همزمان با هم مصرف کند.
دریافت وعده‌های کوچک غذا، جویدن مناسب و تشویق بیماران به ادامه رژیم غذایی و مراجعه به مشاور تغذیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

مرحله ششم – رژیم غذایی کامل

این مرحله که ۲ سال پس از جراحی می‌باشد مقدار کالری دریافتی فرد به میزان ۸۰۰-۶۰۰ کیلو کالری در روز محدود می‌باشد بیشترین کاهش وزن در طی یک سال اول پس از جراحی اسلیو معده اتفاق می‌افتد.
بیمارانی که تحت عمل جراحی اسلیو معده (Sleeve) قرار می‌گیرند از نظر تحمل دریافت غذا در سطوح مختلفی قرار می‌گیرند و با توجه به این تفاوت، اضافه کردن مواد غذایی یا محدود کردن آن‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. قبل و بعد از جراحی رعایت رژیم غذایی مشخص، به کاهش وزن بیشتر بیمار کمک می‌کند و از دوباره وزن گرفتن وی جلوگیری می‌‌نماید. همین طور دیده شده است که مقادیر مناسب کاهش وزن زمانی که دریافت کالری به ۱۲۰۰-۱۰۰۰ کیلو کالری در روز افزایش می‌یابد، اتفاق می‌افتد. این دسته از افراد که تحت جراحی اسلیو قرار می‌گیرند در طول زندگی خود فقط قادر به دریافت وعده‌های بسیار کوچک غذا می‌باشند و از مصرف غذاهای پر کالری، نوشیدنی‌های کربناته و غیره می‌بایستی جداً خودداری کنند.

پروتئین مورد نیاز بدن بعد از عمل اسلیو معده

میزان پروتئین مورد نیاز ۸۰-۶۰ گرم در روز و یا ۱/۲-۵/۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن ایده‌آل بدن یا ۹۱/۰ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن مناسب بدن می‌باشد.
دریافت ۳۰ گرم پروتئین در هر وعده غذایی توصیه می‌گردد، چون منجر به نگهداری عضلات بدن می‌شود و نقش مهمی در سلامتی و احساس سیری بر عهده دارد.
منابع غذایی پروتئینی با حداقل مقدار کالری شامل مرغ، توفا، شیر بدون سرشیر، لوبیا و کره بادام زمینی می‌باشد.

۱-      بسیار آرام غذا بخورید حتی اگر خوردن تکه ای کوچک چندین دقیقه زمان ببرد.
۲-      غذا را خوب بجوید.بیشتر از حد معمول
۳-      باید از نوشیدن مایعات شیرین و گازدار مثل نوشابه و دلستر و داروهای جوشان خودداری کنید.زیرا حجم معده را بزرگ کرده و وجود حلقه را بی فایده می سازد.
۴-      در فواصل بین وعده های غذایی مایعات بنوشید و از نوشیدن مایعات همراه غذا خودداری کنید زیرا باعث افزایش حجم معده می شود. بطور معمول یک ربع قبل و یک ساعت پس از غذا مایعات ننوشید
۵-      غذا را قبل از خوردن به تکه های کوچک تبدیل کنید.
۶-      غذا را خوب بجوید و آرام قورت دهید.
۷-      وقتی اولین علائم سیری را حس کردید، خوردن را متوقف کنید. حتی خوردن یک قاشق اضافه باعث حالت تهوع شده و درد در اطراف حلقه حس می کنید
۸-      از ماه دوم بعد از عمل ، ۲ روز در هفته به تمرینات ورزشی مثل دوچرخه سواری و پیاده روی و ایروبیک بپردازید.
همیشه به خاطر داشته باشید که با وجود هر نوع عمل جراحی چاقی، مجموع کالری دریافتی شما از طریق غذا و مایعات باید با مجموع کالری که در همان روز می سوزانید یکی باشد.

توصیه های مهم بعد از عمل اسلیو معده

از مواد قندی زودجذب مانند شکر و عسل و شکلات کیک و دسر و بستنی و میوه های آبدار و شیرین اجتناب کنید.
مصرف چربی ها و روغن را محدود کنید.چیپس و پفک را حذف کنید.سس مایونز و خامه را حذف کنید . مصرف زیتون و مغز آجیل را کم کنید.
حتما برای تهیه نمودار وزن ماهانه به پزشک مراجعه نمایید.
معمولا به دلیل کاهش وزن قابل توجه پس از جراحی اسلیو، به مرور عملکرد جنسی فرد بهبود پیدا می کند و توان و میل جنسی نیز بالاتر می رود. در افراد چاق سلول های چربی مقدار زیادی هورمون لپتین (LEPTIN) تشرح می کنند که در مقادیر زیاد باعث کاهش میل و توانایی جنسی می شود؛ بنابراین با کاهش بافت چربی و کاهش هورمون لپتین و افزایش بافت عضلانی و توانایی فیزیکی بدن، توانایی جنسی نیز افزایش می یابد مگر اینکه کاهش وزن پس از جراحی غیر استاندارد و بی کیفیت باشد، طوری که باعث ضعف عمومی بدن شود. در این حالت طبیعی است که میل و توان جنسی فرد کاهش پیدا می کند.